Hủy hôn trước ngày cưới là một tình huống không hiếm gặp và có thể gây ảnh hưởng đến cảm xúc và quyền lợi cả hai bên. Nguyên nhân hủy hôn có thể đến từ nhiều lý do khác nhau như vấn đề tài chính hoặc từ những mâu thuẫn không thể giải quyết. Trong nhiều trường hợp, việc hủy hôn có thể dẫn đến tranh chấp về tài sản hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại. Tùy theo trường hợp mà sẽ có những cách giải quyết khác nhau để giúp cho mối quan hệ giữa hai người được kết thúc trong êm đẹp.
1. Huỷ hôn có được đòi lại sính lễ không?
Ở Việt Nam, từ xa xưa đến nay việc tặng sính lễ trong ngày cưới đã là một phong tục đẹp đẽ và được lưu giữ cho đến tận bây giờ. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận theo góc độ pháp lý, việc nhà trai mang sính lễ qua nhà gái để hứa hôn được xem là một dạng của hợp đồng tặng cho tài sản. Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 thì hợp đồng tặng cho tài sản chia làm 02 loại như sau:
– Hợp đồng tặng cho tài sản không có điều kiện
Căn cứ theo quy định tại Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho tài sản được hiểu là sự thỏa thuận giữa hai bên, trong đó bên tặng cho chuyển giao tài sản và quyền sở hữu cho bên được tặng mà không yêu cầu đền bù và bên nhận tặng cho đồng ý nhận tài sản đó.
– Hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện
Theo quy định tại Điều 462 Bộ luật Dân sự 2015, tặng cho tài sản có điều kiện được hiểu là bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng, miễn là không vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội. Nếu nghĩa vụ hoàn thành trước khi tặng mà bên được tặng đã thực hiện nhưng bên tặng không giao tài sản thì bên tặng phải thanh toán nghĩa vụ đó. Ngược lại, nếu nghĩa vụ phải thực hiện sau khi tặng không được thực hiện, bên tặng có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Như vậy, căn cứ theo các quy định được nêu trên, khi nhà trai tặng sính lễ cho nhà gái trên tinh thần tự nguyện, không ép buộc và không có điều kiện cụ thể nào và nhà gái đồng ý nhận thì khi diễn ra việc hủy hôn, nhà trai không có quyền đòi lại sính lễ đã tặng. Mặt khác tại điểm b khoản 1 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định”. Do đó, trong trường hợp nhà trai tặng sính lễ kèm điều kiện phải kết hôn thì giao dịch tặng cho có điều kiện này cũng vi phạm điều cấm của pháp luật nên không phát sinh hiệu lực. Bên cạnh đó, việc đưa sính lễ và ra điều kiện buộc thực hiện việc kết hôn còn trái đạo đức xã hội. Chính vì vậy, trong trường hợp đưa sính lễ có điều kiện thì nhà gái cũng không bắt buộc phải thực hiện việc kết hôn.
2. Hủy hôn trước ngày cưới có phải bồi thường thiệt hại không?
Việc bồi thường thiệt hại khi huỷ hôn có thể phát sinh nếu một hoặc các bên thực hiện hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể của bên còn lại.
2.1. Đối với trường hợp đã đăng ký kết hôn
Trường hợp trước ngày cưới nhưng cả hai đã tiến hành việc đăng ký kết hôn thì về mặt pháp lý cả hai đã là vợ chồng. Căn cứ theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì khi đã đăng ký kết hôn, quan hệ hôn nhân giữa hai người được pháp luật bảo vệ. Khi đó, giữa nam và nữ sẽ phát sinh nguyên tắc về tài sản chung, tài sản riêng và chịu sự điều chỉnh của Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Đồng thời sẽ làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ trong thời kỳ hôn nhân. Khi hủy hôn (khi có yêu cầu giải quyết ly hôn) Tòa án căn cứ vào các Điều 59 đến 64 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 hoặc thỏa thuận của vợ chồng (trong trường hợp đủ điều kiện áp dụng chế độ tài sản theo thỏa thuận) và các văn bản pháp luật liên quan để giải quyết.
Ngoài ra, nếu một bên vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân, bên còn lại có quyền căn cứ vào những vi phạm này để yêu cầu được hưởng phần nhiều hơn khi chia tài sản chung.
Như vậy, việc hủy hôn trong trường hợp này không chỉ đơn thuần là một hành động cá nhân mà còn có thể dẫn đến những tranh chấp pháp lý về quyền lợi tài sản và trách nhiệm giữa hai bên. Trường hợp muốn chấm dứt quan hôn nhân cần phải thực hiện thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật.
2.2. Đối với trường hợp chưa đăng ký kết hôn
Theo khoản 1 Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì việc kết hôn không được đăng ký theo quy định tại khoản này thì không có giá trị pháp lý. Theo đó, việc huỷ hôn sẽ không bị điều chỉnh bởi Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
Trong trường hợp này, hai bên vẫn có thể thỏa thuận với nhau về các vấn đề phát sinh, nhưng không bị ràng buộc bởi các quy định pháp lý liên quan đến quan hệ hôn nhân. Trong trường hợp phát sinh tranh chấp về tài sản, bồi thường thiệt hại thì áp dụng các quy định của Bộ luật Dân sự và các văn bản liên quan để giải quyết.
3. Hủy hôn trước ngày cưới có được quyền đòi bồi thường danh dự nhân phẩm không?
Khi hủy hôn trước ngày cưới có thể di kèm những hành vi vượt quá giới hạn chính đáng hoặc gây ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm của một bên. Theo quy định pháp luật, nếu như một bên có thể chứng minh hành vi của bên còn lại đã dẫn đến thiệt hại về danh dự, nhân phẩm, uy tín hoặc gây tổn thương tâm lý thì họ có quyền khởi kiện và yêu cầu bồi thường.
Căn cứ theo quy định tại Điều 592 của Bộ Luật dân sự 2015 thì yêu cầu bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm, bao gồm:
– Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại
– Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút
– Thiệt hại khác do luật quy định.
– Bồi thường một khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần sẽ do các bên tự thoả thuận. Nếu không thể thoả thuận được thì mức tối đa không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Như vậy, nếu một bên cho rằng việc hủy hôn xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình thì có quyền khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định. Tuy nhiên cũng cần phải cân nhắc kỹ việc khởi kiện, bởi việc thu thập tài liệu, chứng cứ để chứng minh thiệt hại do danh sự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm rất khó thực hiện.
Đội ngũ Luật sư giỏi của chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn, giúp bạn vượt qua các thách thức pháp lý để đạt được kết quả tốt nhất. Hãy đăng ký tư vấn pháp luật miễn phí tại website: Luật sư Khánh hoặc liên hệ với chúng tôi theo thông tin sau:
CÔNG TY LUẬT PHONG GIA
Địa chỉ trụ sở: Số 29 đường số 55, phường Thảo Điền, Tp. Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh.
Facebook: https://www.facebook.com/LuatsuoTpHCM
Email: duykhanh.phonggiagroup@gmail.com
Lưu ý: Nội dung tư vấn trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, tùy từng thời điểm mà quy định của pháp luật có sự thay đổi dẫn đến tư vấn trên không còn phù hợp. Chính vì vậy, Quý Khách hàng có góp ý hoặc cần tư vấn vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi. Chân thành cảm ơn!
